zarf fiil ekleri ne demek?

Zarf-Fiil (Ulaç) Ekleri

Zarf-fiiller (ulaçlar), fiillere gelerek onları zarf görevinde kullandıran eklerdir. Fiillerin anlamlarını zaman, durum, sebep vb. yönlerden belirterek cümleye katkıda bulunurlar. İşte yaygın olarak kullanılan zarf-fiil ekleri:

-ken: Fiile gelerek "iken" anlamı katar. Cümleye zaman veya durum anlamı katar.
- Örnek: Okula giderken düştüm.
-alı / -eli: Fiile gelerek bir işin başlamasından bu yana geçen süreyi belirtir.
- Örnek: Seni görmeyeli çok değişmişsin.
-madan / -meden: Fiile gelerek bir işin yapılmadan gerçekleştiğini ifade eder.
- Örnek: Yemek yemeden dışarı çıkma.
-ınca / -ince / -unca / -ünce: Fiile gelerek bir işin yapıldığı zamanı veya hemen ardından gerçekleşen bir durumu belirtir.
- Örnek: Eve varınca beni ara.
-ıp / -ip / -up / -üp: Fiile gelerek durum veya sebep anlamı katarak, eylemlerin art arda veya aynı anda gerçekleştiğini ifade eder.
- Örnek: Gülüp geçti.
-arak / -erek: Fiile gelerek durum anlamı katar ve eylemin nasıl yapıldığını gösterir.
- Örnek: Koşarak geldi.
-dıkça / -dikçe / -dukça / -dükçe: Fiile gelerek bir eylemin tekrarlandığını veya sürdüğünü ifade eder.
- Örnek: Okudukça öğrenirsin.
-casına / -cesine: Fiile gelerek bir eylemin "gibi" veya "edercesine" anlamı taşıdığını gösterir.
- Örnek: Bağırırcasına konuştu.
-maksızın / -meksizin: "-madan / -meden" ile aynı anlamı taşır, bir işin yapılmadan gerçekleştiğini ifade eder.
- Örnek: Konuşmaksızın oturdu.
-asıya / -esiye: Nadir kullanılır, bir işin aşırı derecede yapıldığını belirtir.
- Örnek: Dövesiye sinirlendim.
-a / -e … -a / -e: İkileme şeklinde kullanılır, eylemin sürekliliğini veya yoğunluğunu belirtir.
- Örnek: Güle güle geldi.

Not: Zarf-fiiller, fiilden türetilmiş olsalar da çekimlenemezler ve genellikle cümlede zarf tümleci görevinde bulunurlar.

Bu ekler ve kullanımları hakkında daha fazla bilgi için: